Bójka a obrona konieczna – art. 158 kodeksu karnego

1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157§1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

3. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Bójka a obrona konieczna – art. 158 kodeksu karnego

Ludzie często szukają możliwości. Co zrobić? A może obrona konieczna? Może to nie pobicie, a udział w bójce? Jak się bronić?

Bójka ma miejsce wtedy, gdy dochodzi do zdarzenia, w którym co najmniej trzy osoby występują zarówno jako atakujący i atakowani.

Tak, wystarczy, że uczestników jest co najmniej trzech i nie da się wśród nich wskazać jednoznacznie obrońców i agresorów. Pobicie ma miejsce wtedy, gdy co najmniej dwie osoby atakują jedną lub więcej osób. Definicja została określona przez Sąd Najwyższy.

Sąd Najwyższy stwierdził, że konstrukcja udziału w bójce polega na tym, że każdy jej uczestnik jest jednocześnie atakującym i atakowanym.

Pobicie zaś jest pojęciem przeciwstawnym konstrukcji bójki, gdyż oznacza czynną napaść dwóch lub więcej osób na jedną osobę albo grupy osób na inne osoby, przy czym w tym ostatnim wypadku cechą charakterystyczną jest przewaga osób napadających nad napadniętym [Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 23 grudnia 1971 r. IV KR 194/71]

Bójka a obrona konieczna

Przestępstwo udziału w bójce lub pobiciu zostało zdefiniowane w celu ochrony ludzi przed zagrożeniem dla ich życia lub zdrowia.

Dlatego w odróżnieniu od przestępstw zabójstwa czy spowodowania uszkodzenia ciała, do przestępstwa z art. 158 kk dochodzi już wtedy, gdy powstanie zagrożenie, a nie dopiero kiedy komuś coś się stanie.

Obrona konieczna

Mam złą wiadomość…

W przypadku przestępstwa udziału w bójce lub pobiciu nie można powoływać się na działanie w obronie koniecznej.

Kiedy można powołać się na obronę?

Obrona konieczna dotyczy sytuacji, gdy osoba broni się przed napastnikiem odpierając bezpośredni atak na „dobro chronione prawem”. Czyli mówimy o życiu, zdrowiu i własności.

Pamiętajmy, iż zamach musi być bezprawny, bezpośredni i realny. Co znaczy realny? Nie może być to potencjalny lub spodziewany. Obronę konieczną reguluje art. 25 kk.

Dla przykładu. Włączenie się w bójkę, by ratować jednego z jej uczestników nie jest obroną konieczną. To nie jest moje zdanie. To jest zdanie Sądu Najwyższego.

Jedynie dołączenie do bójki, by ją całkowicie przerwać może być uznane za działanie w obronie koniecznej, a zatem nie będzie ono przestępstwem. Każdą sytuację trzeba analizować indywidualnie!